عوامل مؤثر بر طراحی داخلی ساختمان

عوامل تاثیرگذار در طراحی داخلی ساختمان شامل موارد بسیاری است که در این مطلب قصد داریم، تعدادی از این عوامل مهم را مورد بررسی قرار دهیم.

هدف از طراحی داخلی ساختمان بهبود عملکرد فیزیکی و روانی است یا به زبان ساده ایجاد فضایی سرشار از آرامش و راحتی برای افراد استفاده کننده از آن فضاست. در واقع طراحی داخلی از ترکیب هنر و دانش فنی به وجود می‌آید و این ترکیب شامل ابزار، رنگ و … است. این فضا علاوه بر زیبا بودن باید راحت و کاربردی باشد و نیازهای افراد را به خوبی تامین کند. در طراحی داخلی ساختمان باید نیاز کارفرما را به خوبی شناسایی کرد و دقیقا متناسب با همان نیاز کارفرما جهت فراهم کردن نهایت راحتی و آسایش اعضای خانواده تلاش کرد.

گاهی اوقات طراحان نیاز کارفرما را در نظر نمی‌گیرند و دقیقا متناسب با ضوابط طراحی می کنند که این اصلا روش صحیحی نیست زیرا شما زمانی که فقط ضوابط را در نظر بگیرید، شاید این ضوابط باعث راحتی و آسایش افراد استفاده کننده نشود پس بهترین و مناسب ترین نوع و شیوه‌ی طراحی داخلی ساختمان این است که با در نظر گرفتن نیاز کارفرما و همچنین با توجه به ضوابط طراحی کرد و این دو مورد را به صورت موازی با یکدیگر پیش برد.

در این مقاله قصد داریم تعدادی از عوامل تاثیرگذار در طراحی داخلی ساختمان‌ها، به عنوان زیرمجموعه‌ای از روند طراحی معماری هر ساختمان، بپردازیم. این عوامل به طور مستقیم بر کیفیت زندگی افراد ساکن ساختمان تاثیرگذارند و توجه به این موارد، باعث ایجاد حس آرامش و رضایت در افراد ساکن ساختمان می‌شود.

تاثیر نقشه‌ها در طراحی داخلی ساختمان

اولین مورد مهم از عوامل تاثیرگذار در طراحی داخلی ساختمان، نحوه طراحی نقشه‌ها و تقسیم فضاست که بیش از هر عاملی تاثیرگذار است و نقش مهمی را ایفا می‌کند. طراحی نقشه‌ها هم همان‌گونه که در بالاتر توضیح دادیم بستگی به نظر و سلیقه کارفرما دارد. مثلا یک کارفرما دوست دارد در طراحی نقشه‌هایش سه خواب داشته باشد اما فضای سالن پذیرایی و نشیمن کوچک‌تر باشد با این دو فضا در کل با یکدیگر ادغام شده باشد اما یک کارفرمای دیگر این گونه می‌پسندد که منزلی که در آن زندگی می‌کند دو خوابه باشد و دارای سالن بزرگتری باشد یا این که سالن پذیرایی و نشیمن منزلش از یکدیگر مجزا باشد.

پس نتیجه می‌گیریم که برای طراحی داخلی ساختمان اولویت ما باید نظر کارفرما باشد که چه چیزی می‌پسندد و نیاز او چیست تا طبق آن طراحی گردد. چیزی که این روزها برای طراحان بسیار بی اهمیت است. مورد دیگر در رابطه با طراحی نقشه این است که هنرمندانه ترین نوع طراحی پلان به این گونه است که فضا ها تنوع پذیر باشند.

حال منظور از تنوع پذیر این است که یعنی طراحی شما به شکلی باشد که در فضا بتوانیم چند نوع چیدمان داشته باشیم و هر بار برای تغییر اثاثیه به مشکل نخوریم و بتوانیم برای تنوع هر بار دکوراسیون جدیدی داشته باشیم تا حس رضایت بخشی بیشتری ایجاد کند همچنین یک نقطه قوت برای منزل ما به حساب می‌آید.

اثر رنگ بر طراحی داخلی ساختمان

انتخاب رنگ در طراحی داخلی ساختمان بیش از هر عامل دیگری می‌تواند تأثیرگذار باشد و فضای مورد نظر را از یکنواختی و کسل‌کنندگی به فضایی شاداب و  محیطی دلنشین و سرزنده تبدیل کند. همچنین شما با شناخت رنگ‌ها به این درک می‌رسید که در کدام فضا باید از رنگ‌هایی که باعث آرامش شما می‌شود، استفاده کنید و در کدام فضاها باید از رنگ‌های انرژی بخش که آدرنالین را بالا می‌برد، استفاده کنید.

برای مثال شما در فضای اتاق خوابتان نیاز به حس آرامش دارید و نیازی به این ندارید که در این فضا آدرنالین شما بالا برود و باید به گونه‌ای طراحی شود که فضایی مناسب برای خواب و استراحت شما باشد. اما در فضایی مانند پذیرایی باید حس پویایی و سرزندگی وجود داشته باشد و فضایی مناسب برای تبادل نظرات و همچنین معاشرت باشد.

یا در آشپزخانه و یا پذیرایی باید از رنگ‌هایی استفاده شود که باعث ایجاد انگیزه شما شود مانند رنگ قرمز که اگر دقت کرده باشید، در بیشتر رستوران‌ها از رنگ قرمز و نارنجی استفاده می‌شود که این یک سیاست فروش بسیار خوب است که باعث باز شدن اشتهای مشتریان می‌شود.

برای اتاق مطالعه هم باید در نظر داشت که باید رنگ‌های روشن به کار برد و حتما از نور طبیعی استفاده کرد که باعث خواب آلودگی نشود. برای اتاق کودکان هم باید از رنگ‌های روشن و رنگ‌هایی که اشتیاق، سرزندگی و پویایی را در کودکان زنده می‌کند، استفاده کنیم مانند رنگ‌های زرد، سرخابی، سبز و….

تاثیر نور بر طراحی داخلی ساختمان

یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در طراحی داخلی ساختمان نور است که در جهت ارتقای کیفیت زندگی انسان تاثیر دارد و تا حد ممکن باید در فضاها از نور طبیعی استفاده شود.

نورپردازی باید به شکل اصولی و مناسب انجام شود زیرا در فضای داخلی ساختمان‌ها فقط وجود نور طبیعی کافی نیست. چون ما در تمامی ساعت‌های روز نور طبیعی نداریم پس استفاده از نورهای مصنوعی در ساعاتی الزامی می‌باشد. همچنین شیوه نورپردازی و محل قرارگیری المان‌هایی که نور را تامین می‌کند، تاثیر بسیار زیادی در زیبایی فضا دارند.

از نظر لویی کان هنر معماری هیچ فضایی فضای واقعی نیست مگر آنکه از نور طبیعی برخوردار باشد.

همچنین با نورپردازی مناسب می‌توان فضا را بزرگتر یا کوچکتر نشان داد. یکی از بهترین ویژگی‌هایی که هر خانه‌ای می‌تواند داشته باشد، داشتن نور طبیعی است. اما گاهی اوقات همه‌ی بخش‌های خانه نمی‌توانند از نور طبیعی بهره ببرند و یا بعضی بخش‌ها کمتر از بخش‌های دیگر نور می‌گیرند به همین علت استفاده از نور مصنوعی مناسب هم اهمیت زیادی دارد.

اگر بخواهیم فضاهای منزل را از نظر استفاده از نور طبیعی اولویت‌بندی کنیم، به این ترتیب است که در جایگاه اول قطعا سالن نشیمن و پذیرایی قرار می‌گیرد. در طراحی نقشه‌ها همیشه نور جنوب، که بهترین نور ماست، به سالن اختصاص داده می‌شود.

همچنین در آشپزخانه در صورتی که به صورت جزیره طراحی شود و یا به نوعی طراحی شود که دور تا دور آن با دیوار پوشیده نباشد، می‌توان از نور سمت جنوب استفاده کند.

اگر بخواهیم به نور اتاق خواب‌ها اشاره کنیم، لازم به ذکر است که نیازی به نور درجه یک یا نور مستقیم نداریم. پس نور شمال که نور درجه دو برای ما به حساب می‌آید بهترین سمت نوردهی برای اتاق خواب‌های ماست. نوردهی درست و اصولی در طراحی داخلی ساختمان شما یک نقطه قوت بسیار تاثیرگذار برای منزل شما به حساب می‌آید و مهمترین نکته اینکه باعث ایجاد آسایش برای ساکنین می‌شود.

سلیقه و نیاز کارفرما

مورد بعدی از عوامل تاثیرگذار در طراحی داخلی ساختمان مانند پلان، نیاز فردی است. باید توجه داشت که در طراحی داخلی یکی از مهمترین اولویت‌های طراحان، نیازهای کارفرما است که باید نیازها و سلایق کارفرما را با توجه به ضوابط، طراحی و اجرا کنند که این کار نیازمند شناخت طراح از کارفرماست.

مانند مثالی که در بالاتر زده شد، که یک کارفرما نیاز به سالن بزرگتر با اتا‌ق‌های کمتر دارد و یک کارفرما یک سالن کوچکتر با تعداد اتاق‌های بیشتر می‌خواهد. پس توجه به سلیقه و نیاز کارفرما بسیار مهم است.

اگر بخواهیم مثال دیگری بزنیم شاید یک کارفرما دوست داشته باشد که هریک از فضای داخل منزلش مستقل از دیگر فضاها باشد. به طور مثال، نشیمن مستقل از پذیرایی و سالن غذاخوری مستقل از آشپزخانه باشد. اما شاید کارفرمای دیگری اینگونه دوست داشته باشد که فضاهای پذیرایی و نشیمن، سالن غذاخوری و آشپزخانه و همچنین دیگر فضاهای مشابه با یکدیگر ادغام شوند.

تاثیر مثبت و منفی این دو سلیقه این است که با ادغام کردن و یکی کردن فضاها ما می‌توانیم فضای بزرگتری را داشته باشیم. اما در صورت جدا بودن این فضاها هر کدام حریم شخصی خود را دارند. لازم به ذکر است که این دو نوع طراحی هیچکدام نسبت به دیگری برتری ندارد و بسته به سلیقه‌ی کارفرما می‌باشد. حال برای پی بردن به نظر، سلیقه، و نیاز کارفرما نیاز است که طراح با کارفرما جلسه و مشاوره‌های حضوری برگزار کند، سایت مورد نظر آنها را آنالیز کند، برای کار آنها ایده و نظر و پیشنهادات مورد نیاز را بدهد، طرح‌های اولیه برای آنها آماده کند و در صورت نیاز برای آنها فایل سه‌بعدی آماده کند.

این را بدانید که شاید اولین طرح‌ها و آلترناتیوها دقیقا همان نظر و خواسته‌ی مشتری نباشد. پس نیاز به اصلاح و آلترناتیو های بعدی است که این کار یک روش بسیار عالی برای رسیدن به سلیقه‌ی مورد نظر کارفرما است.

عرصه‌بندی فضاها

عامل بعدی که بسیار بر راحتی فرد تاثیر می‌گذارد، رعایت عرصه‌بندی فضاهاست. اگر بخواهیم به زبان عامیانه عرصه‌بندی را توضیح بدهیم اینگونه است: عرصه‌بندی یعنی جایگذاری فضاها یا موقعیت هر فضا نسبت به فضای دیگر که خودش یک سری اصول و قواعد دارد که برای کیفیت بهتر نقشه‌ها نیازمند به رعایت قوانین عرصه‌بندی هستید.

به طور مثال بهترین موقعیت قرارگیری برای آشپزخانه نزدیک به ورودی است و همچنین باید دسترسی راحتی با پذیرایی داشته باشد. یا فضای اتاق خواب‌ها باید از فضای پذیرایی مجزا باشد و حریم خود را حفظ کند. ولی دسترسی راحتی به سرویس بهداشتی و حمام داشته باشد.

همچنین اگر متراژ ساختمان شما به اندازه‌ای باشد که شما بتوانید روی فضا مانور بدهید، بهتر است که حتی اتاق خواب مستر در فضایی جدا از فضای دیگر اتاق خواب‌ها طراحی شود.

تفکیک فضاها

تفکیک فضاهای داخلی نیز همانند دیگر عوامل تاثیرگذار در طراحی داخلی ساختمان، دارای اهمیت و تاثیر قابل توجهی است. برای تفکیک فضاها از المان‌ها و عناصر مختلفی می‌توان استفاده کرد، مانند دیوار، قفسه، کانتر، پارتیشن و…

البته لازم به ذکر است که این مورد هرچند در طراحی پلان‌ها هم در نظر گرفته می‌شود اما بیشتر در دکوراسیون داخلی کاربرد دارد. زیرا طراحی داخلی ساختمان به اجزای اصلی آن و فرمت کلی شکل‌گیری می‌پردازد. اما دکوراسیون داخلی به دیزاین فضای داخلی و محیط می‌پردازد. همچنین همانطور که از اسمش پیداست به دیزاین کردن و زیبا کردن فضا می‌پردازد.

تاثیر خط در فضا

خط یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در طراحی داخلی ساختمان است که دارای انواع مختلفی می‌باشد و هر نوع خطی یک حس متفاوت در فرد ایجاد می‌کند.

خطوط افقی و صاف در فضا حس آرامش و امنیت و ثبات را به انسان منتقل می‌کند. خطوط عمودی در فضا حس آزادی را منتقل می‌کند و تا حدودی باعث بزرگتر نشان دادن فضا می‌شوند. خطوط منحنی، موج‌دار و زاویه‌دار باعث حس پویایی، نشاط و سرزندگی می‌شود که در بسیاری از مهدکودک‌ها هم از انواع خط‌های منحنی استفاده می‌شود تا باعث به وجود آمدن خلاقیت در بچه‌ها شود.

توجه داشته باشید با رعایت تمام این نکات چه به صورت جزئی و چه به صورت کلی، باعث ارتقا بخشیدن به فضاهای یک مکان می‌شود و همچنین باعث خلق فضایی دلنشین جذاب و منحصر به فرد شود.

نتیجه گیری

در این نوشته 7 مورد از مهمترین عوامل تاثیرگذار در طراحی داخلی ساختمان را مورد بررسی قرار دادیم. شاید دیگر عواملی نیز باشد که باعث کیفیت بیشتر در طراحی نقشه‌ها و فضای شما شود. اما شما با رعایت کردن همین عوامل نیز می‌توانید تاثیر بسیار زیادی در زیبایی فضایتان ایجاد کنید.

اگر با هدف فروش قصد ساخت و ساز دارید، باید بدانید که توجه به این موارد باعث بیشتر شدن نقاط قوت ساختمان می‌شود و فرصت‌های بسیار مناسبی برای فروش ایجاد می‌شود. از طرف دیگر، اگر برای سکونت شخصی خود، اقدام به ساخت کرده‌اید، رعایت این مسائل و توجه به عوامل تاثیرگذار در طراحی داخلی ساختمان، باعث ایجاد حس آسایش و آرامش برای شما می‌شود.